واکاوی عوامل اقتصادی- امنیتی واگرایی روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان 2000 تا 2016

آذربایجان از جمله کشورهای قفقاز جنوبی است که به دلیل ویژگی‌های خاص ژئوپلتیکی و ژئواکونومیکی برای ایران از اهمیت خاصی برخوردار است. علی‌رغم وجود زمینه‌های متعدد همگرایی میان ایران و آذربایجان، بیشتر شاهد واگرایی میان دو کشور بوده‌ایم. پرسش این است که در فاصله زمانی 2000 تا 2016 چه عواملی بر واگرایی روابط ایران و آذربایجان مؤثر بوده است؟ فرضیه عبارت است از عمده عوامل موثر بر واگرایی روابط دو کشور را باید در قالب عوامل اقتصادی و امنیتی و سیاسی جست‌وجو کرد که توسط بازیگران منطقه‌ایی و فرامنطقه‌ایی به‌عنوان یک ابزار نفوذ جهت محدود کردن دامنه نفوذ ایران در منطقه و تهدید بر ضد ایران استفاده شده است. این مقاله با استفاده از روش توصیفی- ‌تحلیلی و بر اساس داده‌های معتبر اسنادی و آرشیوی درصدد است عوامل واگرایی روابط دو کشور را تجزیه‌وتحلیل کند تا نشانه‌های فرصت برای سیاست خارجی ایران را از درون این تهدیدات شناسایی کند.